فهیمه سنائی؛ رضوان السادات جزایری؛ مریم فاتحی زاده
چکیده
یکی از متغیرهایی که می تواند در کاهش مشکلات نوجوانان و افزایش سازگاری در این دوران حساس به نوجوان کمک کند ، تاب آوری است. تاب آوری به معنای توانایی بازگشت از تجربه های هیجانی منفی و انطباق منعطفانه با تجربه های پر استرس است پژوهش حاضر باهدف بررسی تجارب زیسته دانش آموزان تاب آور و تدوین الگوی آموزش تاب‌آوری دانش آموزان مبتنی بر این ...
بیشتر
یکی از متغیرهایی که می تواند در کاهش مشکلات نوجوانان و افزایش سازگاری در این دوران حساس به نوجوان کمک کند ، تاب آوری است. تاب آوری به معنای توانایی بازگشت از تجربه های هیجانی منفی و انطباق منعطفانه با تجربه های پر استرس است پژوهش حاضر باهدف بررسی تجارب زیسته دانش آموزان تاب آور و تدوین الگوی آموزش تاب‌آوری دانش آموزان مبتنی بر این تجارب انجام شد. روش پژوهش، کیفی با روش پدیدارشناسی بود. بدین منظور ابتدا با 11 نفر از دانش آموزان دختر شهرستان شهرضا که بر اساس پرسشنامه کانر و دیویدسون تاب آور تشخیص داده شده بودند مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها به روش کلایزی از نرم افزار MAXQDA-2020 استفاده شد . سپس بر اساس محتوای به‌دست‌آمده از تجارب زیسته دانش آموزان تاب آور، الگوی آموزش تاب‌آوری بر اساس تحلیل محتوای کتاب‌ها، پایان‌نامه‌ها و مقالات معتبر تا سال 2022 تدوین شد. در مرحله آخر نیز الگوی تدوین‌شده زیر نظر متخصصان اعتبار یابی شد. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند انجام شد. در هر سه مرحله برای حجم نمونه از معیار اشباع استفاده شد که نشان‌دهنده کفایت حجم نمونه است. اطلاعات مربوط به مؤلفه‌های مرتبط با تجارب زیسته دانش آموزان تاب آور در 3 مفهوم اصلی عوامل جهت‌دهی معنوی، نگرشی، رفتاری، سرمایه‌های روان‌شناختی و الگوی حل تعارض به دست آمد. الگوی آموزش تاب‌آوری دانش آموزان مبتنی بر تجارب زیسته نیز حاوی 8 مقوله آگاهی و آموزش روان‌شناختی، فعال‌سازی ذهن آگاهانه و ارزش‌مدار، ارتقای کارآمدی، انعطاف‌پذیری شناختی، حل مسئله، کارآمدی هیجانی، کارآمدی بین فردی وخودمراقبتی، می‌باشد. الگوی به‌دست‌آمده با استفاده از شاخص‌های روان‌سنجی اعتباریابی و پایایی سنجی شد. نتایج حاکی از معتبر و پایا بودن الگوی موردنظر بود. الگوی تاب‌آوری تدوین‌شده با روش سه سویه سازی می‌تواند در کنار سایر الگوهای آموزشی موجود، در طراحی مداخله برای افزایش تاب‌آوری دانش آموزان قابل‌استفاده باشد.
